De rekenkracht van het bitcoinnetwerk staat al enige tijd op een recordhoogte. Daardoor is de moeilijkheidsgraad voor het minen van bitcoin naar boven bijgesteld met 14%, waardoor miners het zwaar hebben. Dat de rekenkracht van het bitcoinnetwerk op een recordhoogte staat – ondanks de koersdaling van bitcoin tot onder de 20.000 dollar – is een goed teken voor het vertrouwen en de veiligheid van het netwerk.

Bitcoinmining: hoe werkt het ook alweer?

Waarschijnlijk wist je al dat het bitcoinnetwerk een blockchainnetwerk is. Ieder nieuw block in de blockchain bevat digitale en onveranderbare transacties. Het samenstellen van een nieuw block heet minen. Dit wordt niet gedaan door mijnwerkers, maar door mining hardware. De eigenaars van die apparatuur noemen we miners.

Om een nieuw block te produceren maakt de miner een cryptografische samenvatting van het vorige block met transacties. Deze samenvatting bevat verschillende elementen, waaronder een verwijzing naar de inhoud van het vorige block. Hieraan wordt een willekeurig getal toegevoegd: de nonce.

Vervolgens worden deze gegevens ingepakt als een soort digitale vingerafdruk van een reeks letters en cijfers: de hash. Maar let op, het nieuwe block is pas geldig als de hash een juiste nonce bevat. Wanneer de miner een nieuw block weet te maken, ontvangt die een in het protocol vastgestelde hoeveelheid bitcoin.

Best makkelijk toch dat minen? Een samenvatting van transacties, een verwijzing naar het vorige block, de toevoeging van een willekeurig getal, en daar is het nieuwe block.

In de praktijk is het ook gemakkelijk. Het raden van de juiste nonce bevat namelijk geen ingewikkelde wiskundige puzzel, maar heeft alles te maken met de rekenkracht en snelheid waarmee miners kunnen raden.

Bitcoinmining gaat om snelheid: de hashrate

Een miner die sneller raadt, raadt ook vaker. Daardoor is de kans op het vinden van een juiste nonce en het creëren van een nieuw block groter. Bitcoinmining gaat dus om de snelheid van raden en genereren van hashes: de hashrate.

De hashrate staat voor het totaal aantal pogingen per seconde. Oftewel, het aantal hashes dat miners per seconde generen. Hoe groter de hashrate van de miner, des te krachtiger de concurrentiepositie ten opzichte van andere miners. Daarom heet dit ook wel de rekenkracht. Dit verwijst zowel naar de positie van een individuele miner, als naar de optelsom van alle rekenkracht op het netwerk.

Meer rekenkracht betekent niet meer bitcoin

Om het aantal bitcoin dat in omloop komt constant te houden, is de moeilijkheidsgraad in het protocol opgenomen: de difficulty. Pas als een nieuw block voldoet aan de moeilijkheidsgraad wordt het geaccepteerd.

De moeilijkheidsgraad wordt elke twee weken automatisch aangepast aan de rekenkracht van alle miners bij elkaar, en zo gekozen dat gemiddeld elke 10 minuten een nieuw block ontstaat. Hiermee is de inflatie vastgelegd in het protocol, ongeacht de koers, het aantal gebruikers of het aantal miners. De moeilijkheidsgraad speelt dus een belangrijke rol in het monetair beleid van bitcoin.

Rekenkracht en decentralisatie houden het bitcoinnetwerk veilig

Hoe meer rekenkracht op het netwerk, des te meer verschillende miners proberen het juiste getal te raden. De hoogte en verspreiding van rekenkracht zijn goed voor de veiligheid van bitcoin. Als een enkele miner namelijk voor langere tijd de meerderheid van alle rekenkracht bezit, kan die censuur plegen, transacties terugdraaien en blocks van anderen afwijzen. Kortom, hij zou het netwerk kunnen saboteren.

Dit zou natuurlijk een rampzalig scenario zijn voor het bitcoinnetwerk. Gelukkig is dit in de praktijk haast onmogelijk uit te voeren. De benodigde apparatuur, energie en vestigingsplaats hangen een duur prijskaartje aan het minen van bitcoin. Met de huidige rekenkracht vereist het een jarenlange en zeer prijzige opgave voor een kwaadwillende partij om de meerderheid van alle rekenkracht te bezitten.

Zijn de hoge hashrate en lage bitcoinkoers een probleem voor miners?

Voor sommige wel. Miners zijn gebaat bij een lage hashrate en moeilijkheidsgraad, en een hoge bitcoinkoers. Dit is nu dus precies andersom. Of miners daadwerkelijk in de problemen komen is afhankelijk van veel factoren. Denk aan energiecontracten, de gebruikte apparatuur en financieringen.

Dat een groepje miners door deze omstandigheden noodgewongen moet stoppen is vrijwel zeker, maar dit betekent niet dat de veiligheid van het bitcoinnetwerk in de problemen komt. Deze situatie zorgt voor een schoonmaakronde waarbij zwakke miners en veld verlaten en sterke miners overblijven.

Wellicht zorgt deze verschuiving er juist voor dat miners gerichter omgaan met energie, waardoor bitcoin weer een stukje groener wordt en onderdeel kan zijn van de oplossing van het klimaatprobleem.

Tot slot: is de hashrate een goede voorspeller van de bitcoinprijs?

Deze aanname wordt nog wel eens gedaan, aangezien de hashrate in het verleden een goede graadmeter was om de bodemprijs van bitcoin te vinden, en dus een goed moment om in te stappen. 

Onze vermogensbeheerders hebben deze aanname getest op juistheid. Hun conclusie: de hoogte van de hashrate bepaalt niet waar de koers naartoe gaat.